آشنایی با انواع صفحه نمایش ‌های لمسی گوشی ‌های هوشمند

همان‌طور که می‌دانید هم‌اکنون صفحه نمایش‌های لمسی و غیر لمسی متنوعی وجود دارند که هر یک از آن‌ها با نام‌های خاصی از یکدیگر تفکیک می‌شوند. به عنوان مثال هم‌اکنون بسیاری از گوشی‌های هوشمند از صفحه نمایش‌های نوع IPS LCD بهره‌مند هستند و یا گوشی هوشمند گلکسی S6 سامسونگ به نمایشگر Super AMOLED مجهز شده، اما شما تا چه اندازه‌ با شیوه‌ی عملکرد و تفاوت‌های مابین صفحه نمایش‌های مختلف به کار گرفته‌شده در دستگاه‌های هوشمند آشنایی دارید؟

جالب است بدانید که هم‌اکنون مسئله‌ی مربوط به صفحه نمایش و نوع آن، تاثیر مستقیمی در قیمت یک محصول دارد؛ بنابراین شناخت بهتر صفحه نمایش‌های گوناگون و تکنولوژی‌های مربوط به هر یک از آن‌ها می‌تواند منجر به افزایش آگاهی شما به منظور خرید یک گوشی هوشمند و یا تبلت شود. ما در این مقاله قصد داریم که به معرفی چندین نمونه از بارزترین نمایشگرهای لمسی مختلف استفاده‌شده در دستگاه‌‌های هوشمند کنونی بپردازیم تا از این طریق ضمن افزایش آگاهی شما، تفاوت‌های مابین نمایشگرهای گوناگون و تکنولوژی‌های متنوع به کار گرفته‌شده در آن‌ها را روشن‌تر کنیم؛ بنابراین با ما همراه باشید.

 صفحه نمایش TFT LCD

واژه‌ی TFT مخفف "Thin Film Transistor" به معنای "فیلم ترانزیستور باریک " است که یک تکنولوژی در صنعت ساخت صفحه نمایش‌های دستگاه‌های هوشمند به شمار می‌رود. مطمئنا می‌دانید که واژه‌ی LCD هم مخفف عبارت "Liquid Crystal Display" به معنای "نمایشگر کریستال مایع " است؛ بنابراین هنگامی که نام صفحه نمایش TFT LCD را می‌شنویم منظور نمایشگری‌ از نوع "کریستال مایع یا LCD" است که به تکنولوژی " فیلم ترانزیستور باریک یا TFT" مجهز شده است.

هم‌اکنون این نوع نمایشگرها در دستگاه‌های هوشمند موبایلی بیشترین کاربرد را به خود اختصاص داده‌اند. صفحه نمایش‌های TFT LCD در واقع نسخه‌ی پیشرفته‌تر نمایشگرهای معمولی ال سی دی به شمار می‌رود که از نظر کیفیت تصویر و رزولوشن عملکرد مناسب‌تری را نسبت به صفحه نمایش‌های معمولی نوع ال سی دی به همراه دارد؛ اما این نوع صفحه نمایش‌ها دو مشکل عمده و اساسی را به همراه دارند. اولین موضوع مربوط به زاویه‌ی دید محدود این نوع نمایشگرهاست، یعنی شما به محض زاویه گرفتن نسبت به نمایشگر نوع TFT LCD قادر نخواهید بود که تصویر نمایش داده شده را با وضوح کامل تماشا کنید. موضوع دوم هم در رابطه با عملکرد بسیار ضعیف این نوع نمایشگرها در شرایط تابش نور مستقیم است. بازتاب نور ناشی از نمایشگرهای TFT LCD فوق‌العاده آزاردهنده به شمار می‌رود.

یکی دیگر از معایب صفحه نمایش‌های نوع TFT LCD در مصرف بیش‌ازحد انرژی باتری آن‌ها مشاهده شده است. مصرف انرژی این نوع نمایشگرها بهینه‌سازی نشده و چندان مناسب به شمار نمی‌رود. بااین‌وجود، همان‌طور که اشاره داشتیم صفحه نمایش‌های نوع TFT LCD هم‌اکنون بیشترین کاربرد را در دستگاه‌های هوشمند موبایلی به خود اختصاص داده‌اند و دلیل اصلی این موضوع هم قیمت ارزان آن‌هاست. به همین دلیل است که اغلب محصولات "میان رده " و "پایین رده‌ی " کیفی به صفحه نمایش‌های نوع TFT LCD تجهیز شده‌اند.

مزیت‌ها:

• ارزان قیمت بودن

معایب:

• زاویه‌ی دید محدود
• بازتاب نور زیاد
• انرژی مصرفی زیاد

 صفحه نمایش‌ IPS LCD

واژه‌ی "IPS" مخفف عبارت "In Place Switching" به معنای "سوئیچینگ محلی " است. دقیقا مانند صفحه نمایش‌های نوع TFT LCD، در نمایشگرهای IPS LCD هم از صفحه نمایش نوع "ال سی دی " و تکنولوژی "IPS" استفاده‌شده است؛ بنابراین تفاوت عمده‌ی مابین این دو نوع از نمایشگرها در تکنولوژی به کار گرفته‌شده در "ال سی دی " آن‌ها خلاصه می‌شود.

صفحه نمایش‌های نوع IPS LCD در واقع نسخه‌ی ارتقاء یافته‌ی نمایشگرهای TFT LCD به شمار می‌روند و هم‌اکنون کاربر بسیار زیادی در صنعت طراحی و ساخت دستگاه‌های هوشمند دارند. این نوع از نمایشگرها از زاویه‌ی دید گسترده‌تری برخوردار بوده و میزان مصرف انرژی باتری در آن‌ها بهینه‌سازی شده و کاهش پیدا کرده است. صفحه نمایش‌های نوع IPS LCD نسبت به نمایشگرهای نوع TFT LCD گران قیمت‌تر هستند، از این‌رو اغلب در محصولات "میان رده " یا "بالا رده‌ی " کیفی مورد استفاده قرار می‌گیرند. به عنوان مثال صفحه نمایش آیفون 4 اپل از نوع IPS LCD است که این کمپانی با در نظر گرفتن وضوح تصور اختصاصی و منحصربه‌فرد 960*640 پیکسلی خود، آن را با نام "نمایشگر رتینا " معرفی کرده است.

مزیت:

• زاویه‌ی دید بیشتر
• انرژی مصرفی کمتر

معایب:

• قیمت گران‌تر

 صفحه نمایش Resistive Touch Screen LCD یا "لمسی مقاومتی "

صفحه نمایش‌های نوعی "Resistive Touch Screen LCD" یا "لمسی مقاومتی نوع ال سی دی " شامل دو نوع گوناگون مقاومتی و خازنی هستند. انواع مقاوتی این دسته از نمایشگرها شامل دو لایه از مواد رسانا می‌شوند که با فاصله‌ی بسیار ناچیزی در کنار یکدیگر قرار داده شده‌اند و این فاصله در واقع به عنوان یک بخش مقاومتی عمل می‌کند. بدین معنا که با برقراری تماس انگشت کاربر در هر یک از بخش‌های این نوع نمایشگرها دو لایه‌ی رسانا به یکدیگر برخورد کرده و محل دقیق لمس کاربر مشخص می‌شود. شایان ذکر است که این عمل می‌تواند با استفاده از یک "قلم نوری " هم انجام پذیرد. اطلاعات دقیق مربوط به تماس انگشت کاربر پس از ارسال به واحد پردازنده تجزیه و تحلیل شده و دستور عملیاتی مربوط به آن صادر می‌گردد.

میزان حساسیت و دقت عمل صفحه نمایش‌های نوع "خازنی مقاومتی " چندان بالا نیست و عموما به منظور دستیابی به بهترین نتیجه‌ی ممکن مستلزم استفاده از "قلم نوری " یا دیگر ابزارهای موجود خواهید بود؛ اما با ارائه‌ی نمایشگرهای نوع "خازنی مقاومتی " این مشکل برطرف شده و حساسیت و دقت عمل این نوع نمایشگرها تا حد زیادی بهبود داده شد. به‌طورکلی صفحه نمایش‌های نوع "Resistive Touch Screen LCD" یا "لمسی مقاومتی نوع ال سی دی " در دستگاه‌های هوشمند قدیمی‌تر استفاده می‌شد و شاید هم‌اکنون در محصولات چینی و "پایین رده " بیشتر از این نمایشگرها استفاده شود.

مزیت‌ها:

• قیمت فوق‌العاده ارزان

معایب:

• وضوح تصویر ضعیف
• دقت عمل ضعیف
• حساسیت کم

 صفحه نمایش Capacitive Touch Screen LCD یا "لمسی خازنی "

همان‌طور که اشاره داشتیم در این نوع از صفحه نمایش‌ها معضل مربوط به حساسی کم و دقت عمل ضعیف نمایشگرهای نوع "لمسی مقاوتی " برطرف شده است. در نمایشگرهای نوع Capacitive Touch Screen LCD یا "لمسی خازنی " از یک لایه‌ی شیشه‌ای پوشش داده شده با یک هادی شفاف نظیر "اکسید قلع ایندیوم " استفاده می‌شود. هنگامی که انگشت انسان بر روی صفحه نمایش نوع "لمسی خازنی " قرار داده شود، در میدان الکترواستاتیکی نمایشگر وقفه‌ای ایجاد خواهد شد که این وقفه به عنوان یک تغییر در ظرفیت الکتریکی قابل‌اندازه‌گیری خواهید بود. نهایتا اطلاعات مربوط به محل لمس شده به واحد پردازنده ارسال شده و دستورات عملکردی مربوط به آن صادر خواهد شد.

به‌طورکلی عملکرد نمایشگرهای بهره‌مند از تکنولوژی "لمسی خازنی " نسبت به نمایشگرهای بهره‌مند از تکنولوژی "لمسی مقاومتی " فوق‌العاده بهتر خواهد بود. دقت عمل این نمایشگرها به مراتب مطلوب‌تر از نوع پیشین بوده و استفاده‌ی گسترده‌ای در محصولات "بالا رده " و برتر کیفی دارد.

مزیت‌ها:

• حساسیت مناسب
• دقت عمل بالا
• مصرف انرژی بهینه‌سازی شده

معایب:

• نسبتا قدیمی بودن تکنولوژی (بااین‌وجود همچنان تکنولوژی کاربردی محسوب می‌شود)

 صفحه نمایش OLED

واژه‌ی OLED مخفف عبارت " Organic Light Emitting Diode" به معنای "دیود ساتع کننده‌ی نور ارگانیک " است. تکنولوژی نمایشگرهای OLED نسبت به سایر تکنولوژی‌های نامبرده شده به مراتب جدیدتر است. در این تکنولوژی از یک لایه‌ی ساخته شده از مواد ارگانیک (معمولا کربن) که مابین دو صفحه‌ی هدایت‌کننده‌ی جریان آند و کاتد (قطب مثبت و منفی) قرار دارد، استفاده خواهد شد و به ترتیب این لایه‌ها با یک لایه‌ی شیشه‌ای در بخش بالا و یک لایه‌ی شیشه‌ای در بخش پایین مجموعه در برگرفته می‌شوند.

هنگامی که پالس الکتریکی مابین دو لایه‌ی هدایت‌کننده‌ی آند و کاتد اعمال شود، نور درخشان الکترونیکی به‌طور مستقیم از مواد ارگانیک قرار داده شده مابین دو صفحه‌ی هدایت‌کننده‌ی جریان ساتع خواهد شد. در این شرایط و تکنولوژی OLED، میزان روشنایی (Brightness) و رنگ ساتع شده به پالس الکتریکی وابسته خواهد بود و می‌تواند متغیر باشد.

صفحه نمایش‌های نوع OLED در عمل از نمایشگرهای LCD بسیار سرتر محسوب می‌شوند. توانایی تکثیر رنگ نمایشگرهای OLED فوق‌العاده عالی است. همچنین عملکرد این نوع صفحه نمایش‌های فوق‌العاده سریع و بی‌وقفه صورت می‌گیرد. زاویه‌ی دید در صفحه نمایش‌های OLED وسیع بوده و روشنایی بسیار بالایی را به همراه دارند. همچنین این نمایشگرها از نظر وزنی نسبت به صفحه نمایش‌های نوع LCD فوق‌العاده سبک‌تر هستند.

مزیت‌ها:

• تکنولوژی جدیدتر
• توانایی تکثیر رنگ استثنایی
• عملکرد سریع
• زاویه‌ی دید وسیع
• روشنایی بالا
• وزن بسیار سبک
• مصرف انرژی باتری بهینه‌سازی شده

معایب:

• گران قیمت‌تر بودن

 صفحه نمایش AMOLED

واژه‌ی "AMOLED" مخفف عبارت "Active Matrix Organic Light Emitting Diode" به معنای مفهومی "دیود ساتع کننده‌ی نور ارگانیک بهره‌مند از ماتریکس فعال " است. به‌طورکلی نمایشگرهای AMOLED نوعی از صفحه نمایش‌های OLED به شمار می‌روند که هم‌اکنون استفاده‌ی بسیار زیادی در صنعت موبایل و دستگاه‌های هوشمند موبایلی دارند. نمایشگرهای نوع AMOLED تمامی مزیت‌ها و قابلیت‌های صفحه نمایش‌های OLED نظیر توانایی تکثیر رنگ استثنایی، عملکرد سریع، زاویه‌ی دید وسیع، روشنایی بالا، وزن بسیار سبک و مصرف باتری کم را به همراه دارند.

همان‌طور که اشاره داشتیم صفحه نمایش‌های نوع AMOLED با توجه به مزیت‌هایی که به همراه دارد، هم‌اکنون توجه بسیاری از کمپانی‌های تولیدکننده‌ی دستگاه‌های هوشمند باکیفیت را به سمت‌وسوی خویش جلب کرده است. متاسفانه هزینه‌ی ساخت و تجهیز محصولات به نمایشگرهای نوع AMOLED به مراتب زیاد است.

مزیت‌ها:

• توانایی تکثیر رنگ استثنایی
• تکنولوژی جدید
• عملکرد سریع
• زاویه‌ی دید وسیع
• روشنایی بالا
• وزن بسیار سبک
• مصرف انرژی باتری کم

معایب:

• هزینه و قیمت زیاد

 صفحه نمایش Super AMOLED

نمایشگرهای نوع Super AMOLED در واقع نسخه‌ی پیشرفته‌تر و ارتقاء داده‌شده‌ی صفحه نمایش‌های AMOLED محسوب می‌شوند که به‌طور تخصصی و انحصاری از توسط کمپانی سامسونگ ارتقاء داده شده و مورد استفاده قرار می‌گیرند. نمایشگرهای Super AMOLED با سنسورهای لمسی منحصربه‌فرد خویش بر روی نمایشگر ساخته می‌شوند و از این طریق لایه‌ی حساس لمسی مجزایی را به وجود می‌آورند. ضخامت این لایه‌ی لمسی و حساس فوق‌العاده ناچیز است و از این‌رو نمایشگرهای Super AMOLED باریک‌ترین تکنولوژی صفحه نمایش موجود در بازار محسوب می‌شوند.

توانایی‌ صفحه نمایش‌های نوع Super AMOLED نسبت به AMOLED به مراتب بیشتر است و حتی سامسونگ به تازگی در پرچمدار جدید خود یعنی گوشی هوشمند گلکسی S6 نسخه‌ای جدیدتر و به روز شده از این نوع نمایشگرها را به کار برده است که قدرت عملکرد فوق‌العاده‌ای را به همراه دارد.

مزیت‌ها:

• دقت عمل فوق‌العاده بالا
• توانایی تکثیر رنگ استثنایی
• تکنولوژی جدید
• عملکرد سریع
• زاویه‌ی دید وسیع
• روشنایی بالا
• وزن بسیار سبک
• مصرف انرژی باتری کم

معایب:

• هزینه‌ی زیاد

صفحه نمایش Retina (رتینا)

صفحه نمایش‌های رتینا هم مختص محصولات کمپانی اپل هستند. این صفحه نمایش‌ها در واقع همان نمایشگرهای نوع IPS LCD به شمار می‌روند که وضوح تصویر منحصربه‌فردی را به همراه دارند. به عنوان مثال نمایشگری IPS LCD آیفون 4 اپل وضوح تصویر 960*640 پیکسلی را به همراه داشته و با لقب صفحه نمایش رتینا (Retina) شناخته می‌شود.

دلیل استفاده از نام رتینا برای نمایشگرهای محصولات اپل در این است که وضوح تصویر آن‌ها فوق‌العاده بالا بوده و منظره‌ای بسیار جذاب و شارپ را در اختیار کاربر قرار می‌دهد.

مزیت‌ها:

• زاویه‌ی دید مطلوب
• انرژی مصرفی مناسب
• وضوح تصویر بالا

معایب:

• شاید تکنولوژی IPS LCD برای محصولات تاحدی قدیمی و غیراختصاصی به نظر برسد

 صفحه نمایش Haptic/Tactile Touch Screen

صفحه نمایش‌های نوعی "Haptic" یا "Tactile" به معنای "نمایشگرهای لمسی بساوشی " هستند. واژه‌ی بساوشی به معنای وابسته به حس لامسه است. این تکنولوژی پیش از این توسط کمپانی‌های بلک‌بری و نوکیا استفاده می‌شد.

در این تکنولوژی و صفحه نمایش‌های "لمسی بساوشی " یک بازخورد لمسی به ازای هر لمسی کاربر ایجاد خواهد شد که به موجب آن واکنشی فوق‌العاده سریع و بی‌نقص از سوی دستگاه و نمایشگر اعمال می‌گردد. به‌طورکلی شیوه‌ی عملکرد تکنولوژی "نمایشگرهای لمسی بساوشی " به گونه‌ای طراحی شده که دقت عمل و سرعت عمل فوق‌العاده‌ای را به همراه دارد و این موضوع به ویژه در شرایط تایپ متن با استفاده از این نوع نمایشگرها به‌طور کاملا محسوسی قابل درک است.

مزیت‌ها:

• سرعت عمل بالا
• دقت فوق‌العاده

معایب:

• گران قیمت بودن
• مصرف انرژی باتری بیشتر نسبت به برخی از تکنولوژی‌های مشابه

 صفحه نمایش یا پنل‌های Gorilla Glass (گوریلاگلاس)

حتما پیش از این در اخبار تکنولوژی، معرفی محصولات گوناگون و یا نقد و بررسی برخی از دستگاه‌های هوشمند با واژه‌ی پنل‌های گوریلاگلاس برخورد داشته‌اید. پنل‌های گوریلاگلاس در واقع شیشه‌های نازکی هستند که از آلیاژهای "آلومینیومی شیشه‌ای سیلیکاتی " ساخته می‌شوند و در مقابل خراشیدگی ضربه فوق‌العاده مقاوم هستند.

از این پنل‌های محافظ در بسیاری از محصولات برتر کنونی موجود در بازار استفاده می‌شود تا مقاومت این محصولات در قبال حادثه‌های ناگهانی بیشتر و بیشتر گردد؛ بنابراین هرگاه مشاهده کردید که در قسمتی از توضیحات صفحه نمایش یک محصول اشاره‌ای به تجهیز آن به پنل‌ محافظ گوریلاگلاس شد، بدانید که از شیشه‌ای محافظ و منحصربه‌فرد به منظور محافظت و افزایش مقاومت نمایشگر دستگاه در قبال خراشیدگی و ضربات وارده استفاده‌شده است.