چیپست مادربرد
برای تولید مادربرد به چیپست نیاز است و تولید کنندگان mainboard چیپست های مورد نیازشان را از شرکتهای سازنده چیپست تهیه می کنند.
چیپست مادربرد در اصل، مجموعه ای از چیپهای الکتریکی کوچک است که هرکدام کار خاصی انجام می دهند.
این چیپها امروزه مجتمع شده و تام چیپست را به خود
گرفته اند.
Chipset – Set of Chips
سازندگان چیپست در جهان بسیار محدودند و به تعداد انگشتان دو دست نمی رسند. شرکت اینتل بزرگ ترین تولید کننده پردازنده در دنیاست که چیپست های اینتل را تولید می کند.
شرکت ای ام دی نیز در مقام دومین تولید کننده پردازنده در جهان، چیپست های ای ام دی را تولید می کند.
شرکت های دیگری مثل ویا (Via) و اتویدیا (Nvidia) نیز به تولید چیپست مشغول اند.
چیپست مادربرد مشخص کننده قابلیت های مادربرد است؛ قابلیت هایی مثل پشتیبانی از پردازنده ها، پشتیبانی مقدار حافظه و..
هر چیپست از دو قسمت تشکیل شده است: پل شمالی (North Bridge) و پل جنوبی (South Bridge).
پل شمالی وظیفة برقراری ارتباط بین پردازنده و حافظه اصلی و کارت گرافیک را بر عهده دارد. وظیفة یل جنوبی نیز برقراری ارتباط میان پورت های ورودی و خروجی و بایود است.
نکته
شرکتهای سازنده mainboard بر اساس نیاز بازار، قابلیت هایی را که در چیپست پشتیبانی می شود، در چند نوع مادربرد، طراحی و به بازار عرضه می کنند.
پس شما شاهد مادربردهایی با چیپست یکسان و قابلیت های مختلف خواهید بود.
مثلا چیپست Intel Z۷۷ توانایی پشتیبانی از ۱۴ پورت یواس بی (USB بر روی mainboard را دارد؛
ولی شرکتهای سازنده مادربرد تعداد پورت یو اس بی را در مدل های مختلف مادربرد، کمتر قرار می دهند تا بسته به نیازتان، مادربرد دلخواه را بخرید و هزینه کمتری پرداخت کنید.
سوکت پردازنده
محل قرارگیری پردازنده بر روی مادربرد را سوکت پردازنده می گویند. همان طور که بیان شد، سوکت پردازنده مشخص می کند که مادربرد برای استفاده کدام نسل از پردازنده طراحی شده است. سوکت های LGA مخصوص پردازنده های اینتل و سوکت PGA مخصوص پردازنده های ای ام دی است. البته همیشه
استثناهایی نیز وجود دارد. سوکت های رایج اینتل LGA۱۱۵۱ و LGA۲۰۶۶ است و سوکت های رایج ای ام دی FM۲ و AM۴
برند سازنده
سازنده مادربرد وظیفه دارد آن را بر اساس چیپست طراحی کند. پس طراحی مادربرد تأثیر بسزایی بر کارایی سیستم شما دارد. برندهای مختلفی در جهان به تولید مادربرد برای کامپیوتر مشغول اند که معروف ترین آن ها در بازار کامپیوتر ایران و جهان عبارت اند از
- گیگابایت (Gigabyte)
۲. ایسوس (ASUS)
.. ام اس آی (MSI)
اسلات حافظه
چیپست شمالی مادربرد وظیفه برقراری ارتباط بین پردازنده و حافظه اصلی را بر عهده دارد
و مشخص می کند مادربرد از کدام تسل حافظه اصلی پشتیبانی می کند؛
برای مثال مادربردهای جدید از نسل رمهای DDR۴ پشتیبانی می کنند.
همچنین مشخص می کند پردازنده و چیپست مادربرد توان پشتیبانی از چه مقدار حافظه رم را دارد.
البته همان طور که اشاره شد،
سازنده مادربرد بر اساس سیاست های کاری و بازاریابی خود تعیین می کند
که هر مادربرد دارای چند اسلات حافظه باشد و تا چه مقداری از حافظه را پشتیبانی کند.
motherboard دارای حداقل دو اسلات حافظه هستند.
و این تعداد میتواند تا ۳۲ یا ۶۴ اسلات تیز متغیر باشد.
نکته: قابلیت دو کاناله (Dual Channel) در حافظه اصلی چیست؟
رم های کامپیوتر قادرند با یکدیگر همکاری کنند و سرعت سیستم را افزایش دهند. برای استفاده از این امکان باید رم دنیا در حالتی قرار گیرند که به آن Dual Channel گفته می شود. محل های قرارگیری رم بر روی برد مادر(اسلات) در دو رنگ متفاوت طراحی می شود تا نشان دهنده همین موضوع باشد. برای
استفاده از حالت دو کاناله باید دو عدد رم را در خانه های حافظه هم رنگ قرار دهید. برای مثال، در اسلات به رنگ آبی و دو اسلات دیگر به رنگ مشکی است و شما باید رم ها را بر روی دو اسلات مشکی و یا دو اسلات آبی قرار دهید تا در حالت دوگانه قرار گیرد و بازده سیستم افزایش یابد.
مادربردهای جدید از قابلیت چهار کاناله نیز پشتیبانی می کنند که دقیقا به همین صورت کار می کند.
اندازه مادربرد
اندازه مادربرد (Form Factor) معیاری حدودی برای تشخیص کارایی و قیمت مادربرد است.
برای افزایش کارایی مادربرد، باید چیپست ها و پورت ها و امکانات بیشتری بر روی آن قرار بگیرد.
این ها به فضای فیزیکی بیشتری بر روی مادربرد نیاز دارند و باعث افزایش اندازه مادربرد می شوند.
پس هرچه motherboard بزرگتر باشد، احتمالا حرفه ای تر است و هرچه کوچک تر باشد، کارایی کمتری دارد. اندازه motherboard را با واحد TX می سنجند.
مرسوم ترین اندازه های مادربرد ATX و MiniATX و MicroATX است.
نکته:
قطعات کامپیوتری برای سازگاری با یکدیگر باید بر طبق اصول و استاندارد تولید شوند. اندازه برد اصلی با اندازه های داخلی کیس کامپیوتر در ارتباط است.
سازندگان motherboard حق ندارند آن را در اندازه دلخواه تولید کنند؛ چون مادربرد باید در کس جای بگیرد و سینی کیس ها نیز استاندارد است.
رنگ صفحه مادربرد
آیا فکر می کنید رنگ صفحه مادربرد بر کارایی مادربرد تأثیر می گذارد؟
سال ها قبل، مقاله ای درباره این موضوع خواندم که برایم جذاب بود؛
ولی هرچه در اینترنت جست وجو کردم، به دلایل علمی برای افزایش کارایی نرسیدم.
اعتقاد متخصصان درباره رنگ مادربرد این است که سازندگان مادربرد برای شناسایی بهتر و بازاریابی بهتر برای مادربردها از رنگ بندی استفاده می کنند
و رنگ در کارایی مادربرد بی تأثیر است
. رنگ مادربرد ممکن است آبی، قرمز، سبز، مشکی یا باشد.
سازندگان عموما از رنگهای تیره تر برای مادربردهای قوی ترشان بهره می برند؛
مثلا مادربردهای مخصوص بازی به رنگ قرمز، قهوه ای و مشکی اند. مادربردهای مخصوص سرور عموما به رنگ سبز روشن اند و…
کارایی خاص
در مواقعی مجبور به خرید یک مادربرد گران قیمت تر می شوید، فقط برای یک کارایی خاص. همان طور که گفتیم، شرکت های سازنده مادربرد در هنگام طراحی، امکانات متنوعی را بر روی مادربردهای مختلف خود قرار می دهند.
بسیاری از مواقع، تمام نیازهای شما با یک برد ارزان قیمت تیزر برآورده می شود؛ ولی گاهی تنها برای یک قابلیت خاص مجبور به انتخاب مادربرد گران تر با چیپست مشابه خواهد شد. این قابلیت های خاص ممکن است گزینه های زیر باشد:
- قابلیت RAID Controller برای ایجاد RAID
۲. داشتن چیپ TPM برای ایجاد امنیت فیزیکی سیستم عامل
٣. داشتن منوی مخصوص OverClock در راه انداز سیستم BIOS
۴. قابلیت پشتیبانی از چند کارت گرافیک به صورت همزمان ( SLI
/ CrossFire )
اصطلاحات بازاری
برای خرید مادربرد در بازار کامپیوتر بهتر است فقط مدل مادربرد و سپس برند را بگویید. هر حرف دیگری می تواند باعث افزایش قیمت توسط فروشنده شود. برای مثال بگویید: H۱۱۰ mc چند؟» با «H۱۱۰ mk AsUS چند؟ »
اگر اطلاعاتی از مادربرد می خواهید، سعی کنید خودتان از قبل اطلاعات لازم را به دست آورید. به سایت های فروش آنلاین و مجله های تکنولوژی مراجعه کنید. یادتان باشد که فروشنده ها به همکارهایشان قیمت زیاد نمی دهند؛ ولی به مشتری، به قول خودشان End User، قیمت بیشتری می دهند.
منبع زیگورات
